HAN DYNASTY (Kabihasnang Tsino)

Muling nakamit ang kaayusan sa China nang tuluyang makontrol ng dinastiyang Han ang pamamahala sa imperyo noong 202 B.C.E. Ang sumunod na 400 taon ay kinakitaan ng mataas na antas ng kabihasnang nagluklok sa China bilang pinakamakapangyarihang imperyo sa Asya sa panahong iyon. Sa dinastiyang Han lubhang lumaki ang populasyon ng mga Tsino mula 20 milyon patungong higit 60 milyon. Muling nanumbalik ang Confucianism na sapilitang iwinaksi sa buhay ng mga Tsino sa panahon ni Shi Huangdi.

Naging matagumpay ang pamumuno ng dinastiyang Han dahil sa dalawang dakilang pinuno: sina Gaozu at Wudi.

Pamamahala ni Wudi

Si Wudi (Wu Ti) ang isa sa maiimpluwensiyang emperador ng dinastiyang Han. Sa kaniyang panahon lumawak ang nasasakupan ng imperyo. Idinagdag niya ang katimugang rehiyon sa ibaba ng Chang Jiang na kasalukuyang hilagang Vietnam. Nakontrol din niya ang hilaga ng imperyo patungong Manchuria.

Pinatatag ni Wudi ang kaniyang pamamahala sa pamamagitan ng sistemang serbisyo sibil. Tumutukoy ito sa pang-araw-araw na pagsasagawa ng tungkuling pampamahalaan. Yaong mga nagnais na makapaglingkod o maging opisyal ng imperyo ay kailangang pumasa sa civil service examination. Kabilang sa pagsusulit ang kaalaman sa mga aral at katuruan ni Confucius, kasaysayan, at mga batas ng imperyo. Sa sistemang serbisyo sibil, nakabatay ang pagpili ng magiging opisyal ng imperyo sa kaalaman at hindi sa pagmana ng posisyon mula sa pamilya.

Nakamit sa panahon ni Wudi ang matagalang kapayapaan at kaayusan sa buong imperyo. Sa kaniyang pagkamatay noong 87 B.C.E., nagpatuloy ng halos 150 taon ang kapayapaan sa imperyong han. Ito ang panahong kilala bilang Pax Sinica o Kapayapaang Tsino.

Sa ilalim ng dinastiyang Han nakamit ng mga Tsino ang isa sa “Ginintuang Panahon” ng China.

Kalakalan sa Silk Road

Sa panahong Han nagging aktibo ang pakikipagkalakalan ng mga Tsino sa labas ng imperyo. Noong 106 B.C.E., naglakbay ang kauna-unahang caravan o pangkat ng mga mangangalakal na Tsino na sakay ng mga kamelyo patungong kanluran. Dala-dala nito ang mga produktong sedan a ipagbibili sa mga dayuhang mangangalakal.

Paglaon, ang rutang nilakbay ng naturang mga mangangalakal na Tsino ay tinawag na Sil Road. Ang rutang iro ay tinatayang may habang 8000 kilometro mula China hanggang sa rehiyong Mediterranean sa kanluran ng Asya.

Pagbagsak ng Han

Kalaunan, humina ang kapangyarihan ng Han. Ilan sa mga dahilan nito ay ang mahinang pamamahala at katiwalian ng mga sumunod na emperador, paglakas ng mga maharlika, pananalakay ng mga nomadikong dayuhan mula sa hilagang China.

Noong 189 C.E., matagumpay na sinakop ng mga rebeldeng mandirigma ang Chang’an. Pagdating ng taong 220, tuluyan nang sumiklab ang mga digmaang sibil at bumagsak ang dinastiyang Han.